અદાણી જૂથની ફ્લેગશીપ કંપની અદાણી એન્ટરપ્રાઈઝ હેઠળની કચ્છ કોપર લિમિટેડનું કાઉન્ટડાઉન શરૂ થઈ ગયું છે! આગામી કેટલાક અઠવાડિયાઓમાં કોપર સ્મેલ્ટરનું કામકાજ શરૂ થવાના એંધાણ છે. મુન્દ્રા સ્થિત કોપર સ્મેલ્ટર વિશ્વના એક જ સ્થાન પરના સૌથી મોટા સ્મેલ્ટરમાંનું એક હશે. કોપર વિસ્તરણ ખર્ચ આશરે $700-800 મિલિયન થવાની ધારણા છે, જે યુનિટનો કુલ ખર્ચ આશરે $2 બિલિયન સુધી જશે.
કચ્છ કોપર હાલમાં લેટિન અમેરિકન દેશોમાંથી તેના કોપર કોન્સન્ટ્રેટનું સોર્સિંગ કરશે પરંતુ કોન્સન્ટ્રેટ માટે વધારાના સ્ત્રોતોનો ઉપયોગ કરવા માટે ઓસ્ટ્રેલિયા અને આફ્રિકાના સપ્લાયર્સ સાથે પણ ચર્ચા-વિચારણા જારી છે. નજીકના બે-ત્રણ ક્વાર્ટરમાં અપેક્ષિત 500,000 ટન યુનિટના સ્થિરીકરણ બાદ તેની ક્ષમતા વધારીને દસ લાખ ટન કરવામાં આવશે.
વિશ્લેષકોના મતે આગામી નાણાકીય વર્ષ દરમિયાન સંપૂર્ણ વૃદ્ધિની ધારણા રાખીને કોપર સ્મેલ્ટર કામગીરી સંપૂર્ણ વર્ષના ધોરણે $250-300 મિલિયનની રેન્જમાં વ્યાજ, કર, ઘસારો અને એમોર્ટાઇઝેશન (EBITDA) પહેલાં કમાણી કરી શકે છે. કચ્છ કોપર સંપૂર્ણપણે અદાણી ગ્રુપની ઇન્ક્યુબેટર અદાણી એન્ટરપ્રાઇઝિસની માલિકીની છે. એકવાર તે શરૂ થયા બાદ ભારતની તાંબાની આયાતમાં મોટા પાયે ઘટાડો થવાની અપેક્ષા છે.
ઉત્પાદિત તાંબાના લગભગ 40% ભાગનો ઉપયોગ અદાણી ગ્રુપના કેપ્ટિવ હેતુઓ માટે કરવામાં આવશે જેમાં નવીનીકરણીય ઉર્જા અને ટ્રાન્સમિશન વ્યવસાયોનો સમાવેશ થાય છે. તાંબાનો ઉપયોગ ગ્રુપના વાયર અને કેબલ વ્યવસાયમાં પણ થશે જેની તાજેતરમાં શરૂઆત કરવામાં આવી છે.
સ્મેલ્ટર માટેનો બીજો તબક્કો પ્રારંભિક 500,000 ટન સ્થિર થયા પછી જ શરૂ થવાની સંભાવના છે, તે હાલની કામગીરીમાંથી ઉત્પન્ન થતા રોકડ પ્રવાહનો ઉપયોગ કરે તેવી શક્યતા છે. ભારતમાં, રિફાઇન્ડ કોપરની માંગ દર ક્વાર્ટરમાં 201,000-218,000 ટન વચ્ચે રહી છે, જેમાં ઓછામાં ઓછી એક ચતુર્થાંશ માંગ આયાત દ્વારા પૂરી કરવામાં આવે છે.
ભારત તાંબાનો આયાતકાર દેશ છે અને તેની પાસે તાંબાના અયસ્કના ખૂબ જ મર્યાદિત સંસાધનો છે. ભારતનો માથાદીઠ તાંબાનો વપરાશ આશરે 0.6-કિલો છે. 2030 સુધીમાં સ્થાનિક તાંબાની માંગ બમણી થવાની ધારણા છે. તેવામાં કચ્છ કોપર દેશને આત્મનિર્ભરતા તરફ લઈ જવામાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવશે.
